Schaamte is als een duistere schaduw die ons tegenhoudt om ons ware zelf te laten zien. Het is een gevoel dat niet alleen tieners zoals mijn dochter treft, maar ook volwassenen, inclusief veel coaches en trainers. Velen van hen worstelen met dezelfde angsten en onzekerheden terwijl ze anderen begeleiden op hun reis naar zelfontdekking. Ondanks hun rol als mentors, ervaren ze vaak dezelfde schaamte en angst om anders te zijn. Deze gedeelde ervaring toont aan dat schaamte een universele emotie is die iedereen op een bepaald moment in zijn leven tegenkomt.
"Snorkelen? Ikke? En dan met mijn hoofd onder water? Nee, dat kan ik niet. Dan stik ik!"
Mijn dochter kijkt me koppig aan, haar armen strak over elkaar gevouwen, met een boze frons op haar gezicht. Ik zucht diep. Ze is net 18 geworden, maar verstopt zich nog steeds achter elke angst die de kop opsteekt. Hoeveel ik ook probeer, niets wat ik zeg lijkt haar van gedachten te kunnen veranderen.
We zijn op vakantie in Zuid-Frankrijk, een jaarlijkse traditie die altijd dezelfde dynamiek met zich meebrengt: de opgebouwde stress van het afgelopen jaar vindt hier zijn weg naar buiten. Dit jaar is het bijzonder intens. Mijn dochter heeft maandenlang onder grote druk gestaan, de spanning van haar eindexamenjaar als een zware last op haar schouders.
Ze kwam bijna te laat tot het besef dat ze haar diploma misschien niet zou halen. De laatste drie maanden heeft ze als een bezetene gestudeerd, vechtend tegen de klok. Bij haar natuurkunde-examen maakte ze een cruciale fout door een derde van de vragen niet in te vullen, en toch slaagde ze, zij het met de hakken over de sloot. Haar opluchting over het behalen van haar HAVO-diploma werd echter enigszins getemperd door het feit dat haar broertje helaas niet was geslaagd.
Ik denk terug aan de momenten die voor mijn dochter bijzonder traumatisch zijn geweest. Op de basisschool hield haar juf koppig vol dat mijn dochter autistisch was en dat ze slechts met kleine stapjes vooruitging. Zelfs iemand uit onze familiekring, die na een opleiding van twee weken zichzelf als expert beschouwde, bleef stug volhouden dat mijn dochter autistisch was. Mijn dochter luisterde stilzwijgend toe terwijl ze de grond in werd geboord.
Deze gebeurtenissen leidden tot een angst voor authenticiteit:
Schaamte is als een donkere schaduw
die je gedachten vertroebelt en vertrouwen ondermijnt
Terwijl ik mijn boek van Brené Brown, de moed van imperfectie, wegleg, realiseer ik me wat de daadwerkelijke oorzaak is: schaamte. Schaamte is als een monster, als een Dementor uit de Harry Potter-boeken, die alleen maar groter wordt als je er niet over praat. Het is de intens pijnlijke overtuiging dat we gebrekkig zijn, dat we niet goed genoeg zijn; een diepgeworteld gevoel van tekortschieten en het idee dat er iets fundamenteel mis is met ons.
Terwijl ik mijn dochter zie worstelen, realiseer ik me dat schaamte ons gevangen kan houden, ons ervan weerhoudt te groeien en ons volle potentieel te bereiken. Het is als een onzichbare hand die je persoonlijke groei tegenhoudt. Maar door onze angsten en onzekerheden onder ogen te zien, kunnen we de kracht vinden om ze te overwinnen. Misschien is deze vakantie in Zuid-Frankrijk precies de gelegenheid voor haar om die moed te ontdekken en te zien dat ze sterker is dan ze denkt.
Ik gaf haar de volgende tips:
Conclusie
Schaamte is als een duistere schaduw die ons ervan weerhoudt ons ware zelf te laten zien. Het is een emotie die velen van ons kennen, van tieners zoals mijn dochter tot volwassenen, waaronder coaches en trainers die vaak worstelen met dezelfde angsten en onzekerheden.
Door onze vakantie in Zuid-Frankrijk werd mijn dochter geconfronteerd met haar angsten en leerde ze om haar schaamte onder ogen te zien. Hoewel het een uitdagend proces was, ontdekte ze dat kwetsbaarheid haar niet zwakker maakte, maar juist sterker. Ze leerde dat haar hooggevoeligheid en hoogbegaafdheid geen lasten zijn, maar unieke kwaliteiten die haar speciaal maken.
Mijn dochter’s verhaal is een herinnering dat iedereen met uitdagingen te maken krijgt, maar dat we de kracht hebben om onze angsten te overwinnen en onze schaamte achter ons te laten. Door bewust met schaamte om te gaan en actief aan zelfacceptatie te werken, kunnen we een leven leiden dat echt van ons is.
Dank je wel voor het lezen van ons verhaal. Ik hoop dat het je inspireert om je eigen angsten onder ogen te zien en de moed te vinden om je ware zelf te omarmen. Deel jouw verhaal, want samen kunnen we de kracht van kwetsbaarheid ontdekken en de schaamte achter ons laten.